نقد و تحلیل دیوان فرصت شیرازی

thesis
abstract

فرصت شیرازی میرزا محمّد نصیر حسینی ملقّب به فرصت الدّوله و متخلّص به «فرصت» و معروف به میرزا آقا (1271-1339) یکی از ادیبان بزرگ دوره قاجار، و از شاعران سبک «بازگشت» است وی در ماه رمضان سال یکهزار و دویست و هفتاد یک هجری قمری متولّد شد. در آغاز جوانی، در زمینه های موسیقی، صرف و نحو، منطق، حکمت، حساب، هیئت، هندسه و اسطرلاب، سرآمد اقران بود و به زبان انگلیسی نیز آشنایی داشت. دیوان او دارای شش هزار بیت است مشتمل بر صدو پنجاه و هشت غزل، چهل و سه قصیده، شش مسمط، پنج ترجیع بند، بیست و هفت قطعه، چهل و چهار ماده تاریخ، پنج مثنوی، چهار مرثیه و چهل و پنج رباعی که نشان دهنده شخصیت ادبی و روحیات والای اوست وی در شیوه شاعری خود از حافظ، سعدی، فرّخی، سنایی، خاقانی و هاتف اصفهانی متأثّر بوده است. در اشعار فرصت شیرازی انواع مضامینی که معاصرانش نیز در شعر آورده اند وجود دارد. اما بیشتر قصاید او بعد از مناقب پیامبر اسلام و ائمّه اطهار (ع) در مدح و ستایش سلاطین قاجار، شاهزادگان و رجال است. استفاده از اصطلاحات شطرنج و نجوم و موسیقی و کاربرد فنون معانی و بیان و بدیع نشان از اطلاعات علمی و ادبی او دارد. نگارنده پس از مبادی تحقیق به بررسی احوال و آثار فرصت شیرازی پرداخته و در بخش سوم چون فرصت شیرازی از شاعرن سبک بازگشت است، مختصری از ویژگی های این سبک را بررسی کرده و در فصل چهارم قالب های شعری، در فصل پنجم موسیقی اشعار این شاعر را به طور مفصل با ذکر شواهد و امثال، در سطوح مختلف موسیقی بیرونی، درونی و معنوی، در فصل ششم، صور خیال و در فصل هفتم درون مایه های اشعار این شاعر را مورد نقد و بررسی قرار داده و نمودارهای لازم را در پایان فصل پنجم و ششم رسم کرده و در پایان از همه این فصل ها نتیجه گیری نموده است.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

تلمیحات و تمثیلات و اعلام در دیوان فرصت شیرازی

فرصت شیرازی با بهره جستن از علم و تجربه ی سالیان عمرخود دبستان الفرصه را خلق کرده و در خلق اثری ارزنده و ماندگار از تلمیح و تمثیل به عنوان ابزاری کلیدی استفاده برده است، هر چند از نظر کمیت میزان تمثیل در دیوان وی نسبت به تلمیح در سطح بسیار پایین تری قرار دارد اما وی هنرمندانه و به خوبی از تمثیلات در اشعارش استفاده کرده است. در پایان نامه موجود پس از تعریف و تشریح این دو آرایه ادبی به تلمیحات ...

15 صفحه اول

نقد و تحلیل تحریفات دیوان فلکی شروانی

حکیم نجم الدین محمّد فلکی از شعرای معروف قرن ششم هجری است که در قصبه شماخی از توابع شروان متولّد شد. فلکی گوینده ای نازک خیال و شیرین سخن است که بر خلاف معاصران خود، به سهولت کلام و روانی سخن متمایل بود. دیوان ناقص و ناتمامی از وی در سال 1929 میلادی در لندن توسط محمد هادی حسن خان به چاپ رسیده است. در ایران نیز محمد طاهری شهاب دیوانی از این شاعر را در سال 1345 تصحیح کرده و از سوی انتشارات کتابخانه...

full text

مینای شیرازی و نسخ دیوان او

کم‌توجهی به ادبیات دورة‌های قاجاریّه و زندیّه سبب شده تا بسیاری از آثار برجای مانده از این دوره به‌طور کامل بررسی و شناخته نشوند. از جمله این آثار دیوان مینای شیرازی است که کاتب این نسخه و نیز فهرست‌نویسان نسخ خطی (دنا) و (فنخا) آن را متعلّق به مینای اصفهانی دانسته­اند ولی با توجّه به شواهد و قراین موجود در متن دیوان، این اثر متعلّق به سلطان علی خان مینای شیرازی شاعر قرن سیزدهم و دورة بازگشت است. در...

full text

نقد و شرح نیمه نخست دیوان همای شیرازی

چکیده محمّد رضا قلی¬خان، ملقّب به «همای شیرازی»، در سال 1212 خورشیدی، در شیراز دیده به جهان گشود. وی از کودکی به تحصیل قرائت فارسی و خط پرداخت و بعد به قصد تحصیل علوم شرعی به نجف اشرف سفر کرد و در آن رهگذر به کسب علوم فلسفی و عرفانی پرداخت. در آغاز جوانی، به شاعری روی آورد و مدتی ملک¬الشعرای دربار ناصر¬الدّین شاه بود. محمّدشاه، ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه قاجار از جمله ممدوحان وی بودند. با وجو...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023